Lập bàn thờ vong

Trước khi khâm liệm, người ta thường lập bàn thờ vong đặt ở trước cửa, trước linh cữu và có bài vị ghi rõ họ tên, ảnh của người mất, hai bên có đèn nến. Phía trước ảnh có bát nhang, rượu và mâm ngũ quả.

Trùng tang

Người Việt thường ghi nhớ ngày giờ người mất để xem có vào giờ trùng tang, quỷ ám hay không. Nếu mất vào ngày giờ xấu sẽ dùng đến lá bùa dán trên quan tài, sau đó chôn vỏ ốc ở 4 phía của ngôi mộ hoặc lúc đem chôn thì có các phương tướng đi trước đám tang, mặc đồ như tướng quân và múa đao để diệt trừ tà ma trên đường.

Hạ tịch

Đây là nghi thức đưa người vừa mất xuống chiếu trải dưới đất, sau đó đất lên với ý nghĩa người được đất sinh ra sẽ trở về với đất. Bên cạnh đó, hành động này còn mang hy vọng người mất sẽ hoàn sinh.

Cáo phó

Trong nghi thức đám tang, người Việt không thể thiếu cáo phó – từ thông báo tang lễ thường được đặt ở cổng tang gia, cửa ra vào hoặc gửi đến từng nhà của người thân để thông báo tang sự. Trên tờ cáo phó sẽ ghi rõ thông tin người mất, bao gồm ngày sinh/ngày mất, thời gian, địa điểm làm lễ di quan, nhập quan,…

Liệm và nhập quan

Khi khâm liệm, người ta sẽ dùng vải trắng quấn người mất để làm đại lễ, tiểu liệm. Sau khi liệm xong, người thân trong gia đình sẽ đứng xung quanh quan tài và nâng người mất bằng bốn góc của tấm vải, sau đó đặt vào quan tài. Trên quan tài, người thân sẽ đặt 1 chén cơm bên trên có cắm đôi đũa, 1 trứng gà luộc và đặt quan tài quay đầu ra bên ngoài.

Phúng điếu

Đây là hình thức thăm hỏi gia đình người vừa mất bằng cách giúp đỡ tiền bạc, nhang đèn hay vòng hoa tang lễ,… Khách đến phúng điếu cần vái lạy người mất, sau đó tang gia lạy trả một nửa số vái.

Hiện nay, có một số gia đình không nhận phúng điếu nên nghi lễ này có thể không cần thực hiện.

Thổi kèn giải

Trong các nghi lễ trong đám tang thì đây chỉ là nghi thức phụ, tùy vào mỗi gia đình. Thông thường, gia chủ sẽ mời ban nhạc đến thổi kèn, đánh đàn,… để tưởng nhớ người đã khuất.

Di quan

Là di chuyển quan tài từ nơi khâm liệm đến nơi khác để chờ chôn.

Chôn cất

Sau chôn cất được 3 ngày, gia chủ sẽ đến viếng mộ. Tục này được gọi là mở cửa mả.

Chung thất

Trong phong tục tang ma, người Việt không thể thiếu tuần chung thất, được gọi là 49 ngày. Sau tang lễ, gia chủ sẽ cúng cơm đều đặn cho người mất, đồng thời làm lễ thất hàng tuần cho đến tuần thứ 7 thì làm lễ chung thất, sau đó ngừng cúng cơm.

Tuần tốt khóc

Khi người thân đã mất được 100 ngày, gia chủ sẽ làm lễ thôi khóc, mời thầy cúng đến đốt tang phục, đốt nhà và đưa di ảnh người mất lên bàn thờ tổ tiên.

Giỗ đầu

Sau khi người mất được 1 năm, gia chủ sẽ tổ chức giỗ đầu để nhớ đến người đã khuất.

Mãn tang

Trong nghi thức đám tang, mãn tang (xả tang) là kết thúc thời gian để tang. Nghi lễ này thường được diễn ra sau khi người mất được 2 – 3 năm tùy vào mối quan hệ và liên hệ của người chết với người còn sống trong gia đình.

Theo nguồn: Cty Tang Lễ Thiên Thảo biên soạn và sưu tầm.